Internet là gì?

Internet, hay còn gọi là mạng toàn cầu, là một hệ thống mạng máy tính kết nối với nhau trên toàn thế giới, cho phép trao đổi dữ liệu và thông tin một cách nhanh chóng và liên tục.

Internet kết nối các thiết bị thông qua các giao thức và phương thức truyền tải thông tin, như giao thức truyền tải trang web HTTP và giao thức truyền tải thư điện tử SMTP.

Người dùng Internet có thể truy cập vào các trang web, chia sẻ thông tin qua email, chat, video call hoặc tải về dữ liệu từ các máy chủ trên internet. Internet có sức mạnh lớn trong việc đưa thông tin và kết nối con người với nhau trên toàn thế giới.

Mạng lưới của các mạng

Internet không phải là một máy chủ duy nhất, mà thực chất là một “mạng của các mạng” (network of networks). Mỗi mạng riêng lẻ—có thể là mạng cục bộ trong một công ty, trường học hay ISP (Internet Service Provider)—được kết nối với nhau theo chuẩn giao thức chung, chủ yếu là TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). Nhờ vậy, dù hai máy tính ở hai đầu bán cầu trái đất, nếu đều kết nối Internet, chúng vẫn có thể trao đổi dữ liệu với nhau.

Giao thức TCP/IP

• IP (Internet Protocol): Xác định địa chỉ định danh (IP address) cho mỗi thiết bị trên mạng, giống như số nhà trên mạng lưới đường truyền. Ví dụ, một điện thoại, máy tính hay máy chủ khi kết nối Internet đều được cấp một địa chỉ IP.
• TCP (Transmission Control Protocol): Đảm bảo việc truyền gói dữ liệu được thực hiện đáng tin cậy. Nó chia dữ liệu thành các gói nhỏ, gửi qua nhiều tuyến khác nhau, rồi bên nhận sẽ ghép lại đúng thứ tự. Nhờ đó, việc gửi email, tải trang web, xem video… đều diễn ra mượt mà và đầy đủ.

Dịch vụ và ứng dụng trên Internet

Internet cung cấp vô số dịch vụ và ứng dụng, điển hình:

• World Wide Web (WWW): Hệ thống siêu văn bản (hypertext) cho phép bạn duyệt trang web, đọc thông tin, mua sắm, học tập, giải trí… thông qua các trình duyệt như Chrome, Firefox, Safari.
• Email: Gửi và nhận thư điện tử nhanh chóng; chẳng hạn Gmail, Outlook, Yahoo Mail.
• Trò chuyện trực tuyến (Instant Messaging): Zalo, Facebook Messenger, WhatsApp… giúp bạn nhắn tin, gọi điện hoặc gọi video miễn phí qua mạng.
• Thư mục chia sẻ (torrents, FTP): Cho phép chia sẻ tập tin lớn giữa nhiều người dùng.
• Dịch vụ đám mây (Cloud Services): Lưu trữ, sao lưu, xử lý dữ liệu trên máy chủ từ xa như Google Drive, Dropbox, AWS…
• Truyền thông đa phương tiện: Streaming video (YouTube, Netflix), âm nhạc (Spotify), chơi game trực tuyến, học trực tuyến (e-learning), họp video (Zoom, Teams).

Lịch sử ra đời

Cuối thập niên 1960, Chính phủ Hoa Kỳ phát triển ARPANET để kết nối các trung tâm nghiên cứu và quân đội. Đây được xem là nền tảng sơ khai của Internet ngày nay. Đến đầu thập niên 1990, Tim Berners-Lee giới thiệu World Wide Web (WWW), với HTML và trình duyệt đầu tiên, mở ra kỷ nguyên sử dụng Internet cho đông đảo người dân. Từ đó, mạng lưới ngày càng phát triển, tốc độ truyền tải ngày càng cao, và Internet đã trở thành hạ tầng không thể thiếu trong đời sống hiện đại.

Vai trò và tác động

Internet đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại của mỗi người:

• Giao tiếp và kết nối: Giúp người dùng khắp nơi trên thế giới dễ dàng liên lạc, chia sẻ thông tin, hợp tác làm việc từ xa.
• Cung cấp kiến thức: Các trang web, kho tài liệu, học liệu trực tuyến giúp việc tự học và nghiên cứu trở nên thuận tiện.
• Kinh tế số: Thương mại điện tử, ngân hàng trực tuyến, thanh toán điện tử, nền tảng freelancer… thúc đẩy thương mại và kinh tế toàn cầu.
• Giải trí và văn hóa: Kênh xem phim, nghe nhạc, chơi game, đọc tin tức… làm phong phú đời sống tinh thần.
• Chính phủ điện tử và xã hội: Dịch vụ chính phủ trực tuyến, y tế từ xa, giáo dục trực tuyến, mạng xã hội… thay đổi cách con người tương tác và tổ chức xã hội.

Tương lai của Internet

• Internet vạn vật (IoT): Kết nối không chỉ máy tính và điện thoại, mà còn máy lạnh, đèn, tủ lạnh, ô tô, thiết bị y tế… tạo nên hệ sinh thái thông minh.
• Mạng 5G/6G: Đem đến tốc độ cực nhanh, độ trễ thấp, hỗ trợ tốt hơn cho công nghiệp tự động hoá và thực tế ảo/tăng cường (VR/AR).
• Internet tốc độ cao ở vùng sâu, vùng xa: Dự án vệ tinh Internet (như Starlink) hướng tới phủ sóng toàn cầu, giảm “vùng tắt”, giúp mọi người đều có thể tiếp cận tri thức số.

(tổng hợp)

Bài viết khác

Web Security

Khái niệm Web Security Web Security là tập hợp các nguyên tắc, biện pháp và công nghệ nhằm bảo vệ website, ứng dụng web và dữ liệu khỏi các hành vi truy cập trái phép, tấn công độc hại hoặc khai thác lỗ hổng. Nó không chỉ bao gồm việc ngăn chặn hacker, mà còn […]

Đọc thêm

Markdown

Markdown là một ngôn ngữ đánh dấu nhẹ (lightweight markup language) dùng để định dạng văn bản thuần túy (plain text), thường được sử dụng trong các tài liệu như README, bài viết blog, tài liệu hướng dẫn, và cả trong GitHub, Stack Overflow, hoặc các trình soạn thảo như VS Code, Obsidian… Markdown được […]

Đọc thêm

CSS

CSS (Cascading Style Sheets – tạm dịch: Tập tin định kiểu tầng) là ngôn ngữ dùng để mô tả cách trình bày (giao diện) của một tài liệu HTML. Nói đơn giản, CSS giúp làm đẹp trang web: chỉnh màu sắc, font chữ, bố cục, khoảng cách, hiệu ứng chuyển động, v.v. CSS được phát […]

Đọc thêm

HTML

HTML (HyperText Markup Language) là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, được dùng để xây dựng cấu trúc của một trang web. Nói cách khác, HTML cho trình duyệt biết nội dung nào sẽ hiển thị và hiển thị như thế nào (như tiêu đề, đoạn văn, hình ảnh, liên kết…). Một tài liệu […]

Đọc thêm

Browser

Browser (Web Browser, Trình duyệt web) là phần mềm trên máy tính, điện thoại hoặc thiết bị thông minh, cho phép người dùng truy cập, hiển thị và tương tác với các trang web, tài nguyên Internet. Về bản chất, trình duyệt gửi các yêu cầu (HTTP/HTTPS request) đến máy chủ web, nhận về mã […]

Đọc thêm

Tìm hiểu DNS

DNS là gì? DNS (Domain Name System) là một dịch vụ phân giải tên miền, giúp chuyển đổi các tên miền (ví dụ: www.ducphat.com) thành địa chỉ IP (ví dụ: 93.184.216.34) và ngược lại. Thay vì phải nhớ dãy số IP, chúng ta chỉ cần nhập tên miền, DNS sẽ tìm kiếm địa chỉ IP […]

Đọc thêm